Tarihte geride iz bırakmış, insanlığın geleceğini iyi ya da kötü şekillendirmiş çok sayıda kişi yaşamış ve birçok olaylar yaşanmıştır.
Bu kişilerin arasında milyonlarca insanın ölümüne sebep olan, dünyaya korku salanı olduğu gibi; yaptıkları yenilikler ile demokrasinin temellerini atan, icat ettikleri ve buluşlarıyla hayatımızı kolaylaştıranları da bulunmaktadır.
Toplumu inşa eden ve şekillendiren daha çok liderler ve liderlerin olduğu toplumsal hareketlerdir.
İnsanların kaderini belirlemiş, medeniyetlerin yükseliş ve çöküşüne sebep olmuş, verdikleri kararlarla ya da icat ettikleriyle tarihin gidişini etkilemiş bu insanlar yaptıkları ile toplumları etkilemiş, yönlendirmiş veya şekillendirmiş ve tarihteki yerlerini almışlardır.
Bunlardan birisi de Gazneli Mahmud. Kısaca hayatına ve yaptıklarına bakalım.
GAZNELİ MAHMUD'UN KISA HAYATI
Gazneliler devletinin ünlü hükümdarı Gazneli Mahmud, 967 veya 969'da Buhara'da doğdu, 1030'da Gazne'de öldü. Gazneliler devletini siyasî, askerî ve kültürel bakımdan güçlendirdi, İslâmiyetin yayılmasında önemli rol oynadı.
Gazneli Mahmud, 999 yılında Gazne hükümdarı oldu. Yaptığı savaşlarla İran, Azerbeycan ve Türkistan'ı ele geçirdi, ülkesinin sınırlarını Ceyhun'un ötesine, Harzem'e kadar genişletti. 1005 yılında ünlü Hind seferlerine başladı. 1009'da Hind racalarını dize getirerek Pencap'ı aldı. Lâhur, Delhi gibi Hind şehirlerindeki hazineleri ve sanat eserlerini Gazne'ye götürdü. Bu şehri cami, okul ve kütüphanelerle süsleyerek Türk ve İslâm dünyasının bilim ve kültür merkezi hâline getirdi. Devrin ünlü düşünür ve sanatçılarını sarayında topladı. Bunlardan Firdevsî, «Şehnâme» adlı ünlü eserini Gazneli Mahmud için yazmıştır. Gazneli Mahmud iyi bir idareciydi. Ülkesinde hukuk, eğitim ve ulaştırma işlerini düzene koydu. Hindistan'da kocaları ölen kadınların yakılması, ölülerin ırmağa atılması gibi kötü gelenekleri yasakladı.
