“Her düşünceye saygı duyacaksın ki, her değişime ayak uydurasın.” Tam da konunun özeti bu diyebiliriz. Bazen sayfalar dolusu gerçekleri bir cümle ile açıklamak mümkündür. Sade ve öz.
Geçmişe şöyle bir baktığımızda yaşanılan; tartışmalar, savaşlar veya çatışmalar. Hepsinin genel sebebi farklı düşüncelerin birbirlerine doğrularını kabul ettirme gayesi ile gelişen süreçlerdir. Hayatı zorlaştıran insanlardır. Tahamülsüzlük ana sıkıntı. Senin gibi düşünmeyen insanlar elbette karşına çıkacak. İhtimal bile vermediğin şeyleri sana anlatacak. Devamında “olur mu böyle şey kardeşim” deyip geri durmakta var. Ya da senin de doğrularını anlatıp saygı çerçevesinde birbirinizi dinleyip ayrıldığınız güzel bir ortamda. İkinci seçenek senin hayat tecrübenin seviye tespitini belirler.
İnsanları birbirine düşürmek iki farklı kutbu karşı karşıya getirerek başlar. Bunun içinde önce iki farklı düşünceyi oluşturmak gerekir. Bazıları hiç yoktan oluşturulduğu gibi bazıları da var olan değerleri ayrıştırarak ortaya çıkarılır. Örneklere bakarsak sağ, sol, Alevi, Sünni, türk, kürt, laik, muhafazakar. Bunlar bilinen en popüler örnekler. Genel olarak da birbirlerine tahamülü olmayan gruplardır. İkisi de bir şeylere inanmış. Bir şeylere inanmak güzel. Karamsarlıktan iyidir. Fakat bunun doğruluğunu dışarıya çıktığında anlayabilirsin. Yani yaşamının belirli dönemlerinde bunlarla karşılaşarak. Bazen yıllardır inandığın şeyin büyük bir yalan olduğunu görürsün bazen de seni büyük bir sıkıntıdan kurtaran şeyin yıllardır inandığın o olgunun olduğunu fark edersin. Tek bir şeye körü körüne bağlanmak farklı düşüncelere saygıyı yok eder. Her ne olursa olsun karşı tarafın idrakı senin ki gibi olmaz. Önce anlamalı sonra anlatmalısın. Doğruyu yanlışı tartarsın. Elbette mantığın yattığı bir yer olur. İşte olaya farklı açılardan bakmanın özeti.
Aslında çok basit. Bilmediğin şeylerden korkarsın. Korktuğun şeyin üzerine de ya çekinerek ya da ön yargılı saldırgan bir tavırla gidersin. Bunu yok etmenin yolu farklı açılardan bakabilmekte. Birine bir şeyi anlatmak istiyorsan önce onu yaşamalısın.
Ülkemizin en büyük sıkıntısı. Kutuplaşmalar. Herkes bir şeye inanmış aksini kabul etmez durumda. Diğer yönlerini araştırmıyoruz. Empati kurup karşı tarafı anlamak yerine bazen bizim bile bilmediğimiz inandığımız değerleri karşı tarafa empoze etmeye çalışıyoruz. Bu da sonu gelmez bir ayrıma ve çatışmaya yol açıyor. Yıllardır uğraştığımız bu çıkmazdan ancak farklı pencereler açarak kurtulabiliriz. Belki de korktuğun şey inanmayı kaldıramayacağın şeydir. Kolayına gelen daha cazip gelir. Bu korkulardan kurtulmak araştırmaktan geçer. Okumaktan. Sonuç olarak farklı düşündükçe sıkıntıların azaldığını neye nasıl karşı koyacağını öğrenirsin. Bu da tahamül dereceni yükseltir. Hoşgörü işte burada başlar. Anlamaktan. Kim daha çok anlarsa o anlatır herkese.
