ELMAS'IN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

DEĞERLİ TAŞLARDAN ELMAS HAKKINDA BİLGİLER

ELMAS/DIAMOND/DIAMANT, C

İsmini Yun. “adamao” (zoru başardım) dan alır. Eski kayıtlarda Farsça karşılığı olan Fahm-i billûrî olarak da geçer (aşağıya bkz.)

“Blue Ground” da denilen Kimberlit içinde veya bunun kontağında; asıl yatağından kopup sürüklenmiş (plaser tip yatak) olarak taneler halinde deniz tabanında da bulunur.

Saf karbondan (C) ibaret olup, küp (izometrik) sistemde kristalleşir. Bilinen en sert mineraldir.

Parıltısı kısmen dispersiyonun büyüklüğü ile ilgilidir (Rutil bahsine de bkz.) Anizotropik yani ışığı farklı yönlerde farklı hızda ileten bir mineraldir. Kuvvetli ışık kırma ve büyük dispersiyona sahip olma nedeniyle traşlanmış Elmas’ın yüksek ve oynak bir cilâsı, ki buna özel olarak “elmas cilâ” denir, ve güzel parıltısı vardır.

Anizotrapik olduğundan uzama modüllü ile kesme modülü de yönlere göre farklılık arzeder (Elâstisite modülü için Kuvars bahsine bkz.) Isıyı nakletme özelliği hayli fazladır. Bu sebeple elle tutulduğunda soğuk hissi verir. Halbuki bu özellik imitasyon elmasta yoktur.

Kırılması gevrek, kırılma yüzeyi midye kabuğu şekillidir.

Havanda toz haline getirilebilir. Saf karbonden ibaret olduğu için yandığı zaman geriye kül bırakmaz.

Elmas genelde renksiz ve şeffaf olur. Ancak yarı şeffaf ve hafif renkli olanlarına da rastlanmaktadır. Bu tür Elmas’a – koyu (renkli) Elmas anlamına- “deep diamond” denir (aşağıya bkz.)

Elmas ile ilgili deyimler:

- Deep Diamond: Yarı şeffaf, hafif renkli Elmas.

- 4C Faktörü: Elmasın kalitesini belirleyen özellikler. İngilizce Cut (Kesim), Carat (Karat yani ağırlık), Color (Renk) ve Clarity (Berraklık, duruluk) sözcüklerinin baş harflerini ifade eder.

- Fahm-i billûrî: Farsça Elmas. (Fahm: Kömür, Billûr: Kristal, billûri: kristalize)

- Façeta, Faseta: Traşlanmış Elmasın (veya başka bir taşın) her bir yüzeyine verilen ad.

- Fantezi Elmas: Renkli Elmas.

- Felemenk Elması: Amsterdam (Hollanda)’da traşlanmış Elmasa verilen ad. Elmas kesme sanayii

Hollanda’da olduğu gibi İsrail’de de hayli gelişmiştir.

- Güherpâre: Farsça “Elmas parçası” demektir.

- Gül Elmas: Gül şeklinde traşlanmış Elmas.

- İmitasyon, İmitasyon Elması: Taklit Elmas; Japon Taşı; Rentaşı; Jargon vb.

- Japon Taşı: Parıltılı (Elmas görünümlü) cama kuyumcuların verdiği ad. Taklit elmas.

- Kara Elmas: Carbonandum’un diğer adı.

- Karavana: İnce, yassı Elmas.

- Lup temizi Elmas: 10 def’a büyüten lupla bakıldığında kusur görünmeyen Elmas.

- Mele: Çok fasetalı, iri Pırlanta (39)

- Parıltılı, Pırıltılı: Ani renk çakması. Kısmen dispersiyon ile ilgili olarak parıltı daha çok Elmas,

Zirkon, Zümrüt, yakut ve Gökyakut’ta görülür.

Bunların parıltısını arttırmak için çok fasetalı kesim tekniği (Pırlanta Kesim) uygulanır.

- Pırlanta: Traşlanmış Elmas’a verilen ad. Traşlama tekniğine ise Elmas Kesme Tekniği denir.

- Roze: Pembe Elmas. Bk. Deep Diamond.

- Serendip Elması: Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde geçer. Sri Lanka’da kesilmiş Elmas.

- Vitvit: Ufak olduğu için az fesatalı olarak traşlanmış Elmas: fesatası az Pırlanta (39)

- Matura Elması: Zirkon bahsine bkz.

- Pave pırlanta yüzük: Elmas kırıntılarıyla kaplı yüzük (pave, pavement inglizcedir). bunları organizmanızda A vitaminine dönüştürebilirsiniz. 

Karotenoidlerin ( A vitamini ön maddesi) kaynakları kırmızı ve sarı portakal ile birçok koyu yeşil yapraklı sebzelerdir. En çok sarı turuncu (havuç , kış kabağı vb.) koyu yeşil yapraklı sebzeler ile sarı ve turuncu meyvelerde (kayısı, şeftali vb.) bulunur.