Dünya tarihinde görülmüş en uzun süreli hanedanlıklardan biri olan Osmanlı, dünya tarihi ve coğrafyasını şekillendirmiş, yetiştirdiği büyük komutan, devlet adamı, sanatçı ve bilim adamlarıyla emsalsiz bir başarıya imza atmıştır.
Osmanlı unutulmadı, unutulması da mümkün değil. Kurdukları imparatorluk, yüz yıldır paramparça olmuş durumda. Nice kitapların sayfalarına hükmeden alfabeleri yasaklandı, muhteşem tuğraları kitabelerden söküldü, bu devleti 600 yıl yöneten hanedan geri dönmemecesine yurt dışına sürüldü. Üstelik arkalarından lanetlenerek.
Bugünkü nesiller atalarının neler yaptığını bilip tanıdıkça kendilerinin neden onlar gibi olamadığını sorgulayacak ve daha iyisini yapmak için elinden gelenin daha fazlasını yapacaktır.
Bir avuç insanın dünya tarihini 600 yıl boyunca şekillendirecek bir cihan devletinin mimarları haline nasıl geldikleri ve bu düzeni dünyanın en zor coğrafyalarından birinde kurup asırlar boyu nasıl devam ettirdikleri her zaman araştırılıp ders çıkarılması gereken bir konu olacaktır.
4. MURAD KISA HAYATI
DÖRDÜNCÜ MURAD KAÇINCI PADİŞAH?
DOĞUM TARİHİ, SALTANATI, ÖLÜMÜ
17. Osmanlı Padişahı
Babası: I. Ahmed
Annesi: Mahpeyker Valide Sultan (Kösem Sultan)
Doğumu: İstanbul, 1612
Ölümü: İstanbul, 1640
Saltanatı: 1623-1640
I. Ahmed'in Kösem Sultan'dan doğan oğludur. Tahta çıktığında henüz 11 yaşındaydı. Bu yüzden de devlet işlerini ergenlik çağına kadar annesi (Valide Sultan) ile saray ve ocak ağaları çekip çevirmişlerdir. Bu tarihlerde II. Osman'ı tahttan indirip öldüren yeniçeriler iyice azgınlaşmışlardı. Buna karşılık, onun intikamını almak için yola çıkan Erzurum Valisi Abaza Mehmed Paşa isyan çıkartıp emrindeki yeniçerileri öldürmeye başladı. İstanbul'a doğru yürüdü. Öte yandan Bağdat da bir isyan sonucunda Safevilerin eline geçmişti. Hemen her gün bir bozgun veya bir isyan haberi saraya ulaşıyordu. IV. Murad 21 yaşına gelince dizginleri eline aldı ve annesi Mahpeyker Kösem Sultan'ı devlet işlerinden uzaklaştırdı. Sert tedbirlere başvurarak zorbaları temizledi. İran'a karşı açtığı Revan seferine bizzat katıldı. Amaç, bir yandan Anadolu'daki fitneyi önlemek, öbür yandan da Safevilere dur demekti. Yollarda halkı soyan veya zulmedenler şiddetle cezalandırıldı, ihtiyaç duyulan yerler tamir veya imar edildi. (Mesela Çorum Ulucamii bu sefer sırasında yaptırılmıştır.) 1635 yılında çıkılan Revan (Erivan) seferi tam 19 ay sürmüştür. Revan İranlılardan geri alınmış ama hemen akabinde Safeviler tekrar ele geçirmiş, bunun üzerine ikinci İran seferi açılmıştır. Bu defa Bağdat'a yürüyen IV. Murad, uzun bir kuşatmadan sonra bu önemli şehri geri almaya muvaffak olmuştur (1639). Bundan sonra Kasr-1 Şirin Antlaşması imzalanarak uzun süredir Osmanlıları meşgul eden İran savaşlarına son verildi. Bu antlaşmaya göre Revan ve Azerbaycan İran'da kalıyor, Bağdat ve çevresi ise Osmanlılara bırakılıyordu. Henüz 27 yaşında bulunan Padişah bu seferden sonra hastalanıp vefat etti. O da babası I. Ahmed'in türbesine defnedildi. Çok iyi silah kullanır, ok atar ve at binerdi. Şiirlerinde "Muradi" mahlasını kullanırdı. Ancak Divanı kayıptır. Evliya Çelebi'yi keşfedip onu desteklemesi, kültürümüz adına tarif edilmez zenginlikte bir kazanç olmuştur.
