HUTBE BÖLÜMLERİ VE HUTBEDE OKUNAN DUALAR

CUMA NAMAZI İMAMLIĞI NASIL YAPILIR?

Camide hutbenin okunduğu yere “minber” denir. Hutbe okumak için minbere çıkış ve inişlerde, konuşma öncesi ve sonrasında okunacak dualar vardır. CUMA GÜNÜ CUMA HUTBESİNİ OKUMAK DİNLEMEK FARZ. BAYRAM HUTBELERİNİ OKUMAK DİNLEMEK SÜNNETTİR. CUMA NAMAZI FARZ. BAYRAM NAMAZLARI VACİPTİR. Cuma namazı Erkeklere FARZ, Bayram namazları erkeklere Vaciptir. Kadınlara Farz ve Vacip değildir. Kadınlar sadece vakit namazlarını kılarlar. Hutbe anında konuşulmaz namaz kılınmaz yüksek sesle âmin denmez. Hoca efendinin dualarına herkes içinden sessizce Âmin der.

Minber kapısına doğru yönelince

بِسْمِ اللَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ اَجْمَعِينَ

BİSMİLLAHİ VELHAMDULİLLAHİ VESSALATÜ VESSELAMU ALA SEYYİDİNA MUHAHAMMEDİN VEALA ALİHİ VESAHBİHİ ECMAİYN:“Allah’ın adıyla, hamd Allah'a, salat ve selam Hz Muhammed (s.a.v) e, ailesi ve ashabının üzerine olsun”

a) Hatip minbere çıkmadan Minber kapısında basamakların önünde durarak ellerini açar ve şu duayı okur:

اَللَّهُمَّ افْتَحْ عَلَيْنَا اَبْوَابَ رَحْمَتِكَ وَيَسِّرْ عَلَيْنَا خَزَائِنَ فَضْلِكَ وَكَرَمِكَ يَا اَكْرَمَ اْلاَكْرَمِينَ

وَيَا اَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ*

ALAHÜMMEFTAH ALEYNA EBVABE RAHMETİKE VEYESSİR ALEYNA HAZAİNE FADLİKE VEKEREMİKE YA EKREMEL EKREMİYNE VEYA ERHAMERRAHİMİYN:“Ey Cömertlerin en Cömert’i ve Ey merhametlilerin en merhametlisi Allah’ım, bize rahmet kapılarını aç, iyilik ve kereminin hazinelerine ulaşmamızı bize kolaylaştır.”

Dua bitince ellerini yüzüne sürer ve sağ ayağı ile ilk basamağa adımını atar, sol ayağını onun yanına almak suretiyle bu şekilde üçüncü basamağa kadar çıkar.

b) Üçüncü basamakta durarak şu duayı okur:

رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسَانِي يَفْقَهُوا قَوْلِي*

رَبِّ قَدْ آتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَعَلَّمْتَنِي مِنْ تَأْوِيلِ اْلاَحَادِيثِ*

رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا وَفَهْمًا وَاَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ*

RABBİŞRAHLİ SADRİY VEYESSİRLİ EMRİY, VAHLUL UKDETEM MİN LİSANİY, YEFKAHU KAVLİY, RABBİ KAD ATEYTENİY MİNEL MÜLKİ VE ALLEMTENİY MİN TE’VİYLİL EHADİYS, RABBİ ZİDNİY İLMEN VE FEHMEN VE ELHIKNİY BİSSALİHİYN:“Rabim göğsümü genişlet, işimi kolaylaştır, dilimdeki tutukluğu çöz ki sözümü anlasınlar. Rabbim; gerçekten bana mülk verdin ve bana sözlerin yorumunu öğrettin. Rabbim ilmimi ve anlayışımı artır, beni sâlihlerden eyle.”

Dua bitince ellerini yüzüne sürer ve aynı şekilde yedinci basamağa çıkar.

c) Beşinci veya yedinci basamakta ikenellerini açarak şu duayı okur:

اَللَّهُمَّ هَذَا الشَّانُ لَيْسَ بِشَانِي* وَهَذَا الْمَكَانُ لَيْسَ بِمَكَانِي*

اَللَّهُمَّ يَسِّرْ لِي اَمْرِي وَتَقَبَّلْهُ مِنِّي* وَسَلاَمٌ عَلَى جَمِيعِ اْلاَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ*

وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ*

ALLAHÜMME HAZEŞŞANU LEYSE BİŞANİY, VEHAZEL MEKANÜ LEYSE BİMEKANİY, ALLAHÜMME YESSİRLİY EMRİY VETEKABBELHU MİNNİY. VESELAMUN ALA CEMİYUL ENBİYAİ VELMÜRSELİYNE, VELHAMDULİLLAHİ RABBİL ALEMİYN: “Allah’ım! Bu şerefi ben elde etmedim sen verdin. Bu makamı ben kazanmadım sen verdin. Allah’ım işimi kolaylaştır ve yaptığım işi kabul eyle. Tüm Rasullere ve Nebilere selam olsun. Hamd âlemlerin rabbi Allah’a mahsustur.”

Dua bitince cemaate döner, oturur ve okunacak olan iç ezanı dinler.

d) Ezan bittikten sonra hatip ayağa kalkarak hutbenin birinci bölümünün Arapça kısmını oluşturan şu metni okur:

Birinci Hutbe:

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمِينَ*

وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى رَسُولِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ اَجْمَعِينَ*

نَشْهَدُ اَنْ لَا اِلَاهَ اِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَنَشْهَدُ اَنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ*

اَمَّا بَعْدُ فَيَا عِبَادَ اللَّهِ* اِتَّقُوا اللَّهَ وَاَطِيعُوهُ* اِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَالَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ*

اَعُوذُ بِاللَّهِ مِـنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيــمِ* بِسْــــمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيـمِ*

ELHAMDULİLLAHİ RABBİL ALEMİYN, VESSALATÜ VESSELAMU ALA RASULİNA MUHAMMEDİN VE ALA ALİHİ VESAHBİHİ ECMAİYN. NEŞHEDÜ ENLAİLAHE İLLALLAHU VAHDEHULAŞERİYKELEH, VENEŞHEDÜ ENNE SEYYİDENA MUHAMMEDEN ABDUHU VERASULÜHÜ. EMMA BAĞDU FEYA İBADALLAH. İTTEKULLAHEVEATİYUVH. İNNALLAHE MEALLEZİYNETTEKAV VELLEZİYNE HÜM MUHSİNUVN. EUZÜBİLLAHİMİNEŞŞEYTANİRRACİYM BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİYM.

(Konuyla ilgili bir Ayet-i Kerime okunur.)

صَدَقَ اللَّهُ الْعَظِيمْ*Ayet bittiğindeSADAKALLAHÜLAZİYM denir.

وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْVEKALE RASULULLAHİ SALLALLAHU ALEYHİ VESELLEME dedikten sonra;

(Konuyla ilgili bir Hadis-i Şerif okunur)

صَدَقَ رَسُولُ اللَّهِ فِيمَا قَالْ اَوْ كَمَا قَالْ*

SADAKA RASULULLAHİ FİYMA KAL,EVKEMAKAL.

“Her türlü övgü âlemlerin Rabbi Allah’a mahsustur. Salât ve selâm Peygamberimiz Muhammed (s.a.V.)’e, ehli ve ashabının hepsine olsun. Biz tanıklık ederiz ki bir tek Allah’tan başka ilâh yoktur, O’nun ortağı yoktur. Yine tanıklık ederiz ki Muhammed, Allah’ın kulu ve elçisidir.

Ey Allah’ın kulları! Allah’a karşı gelmekten sakının, O’na itaat edin. Şüphesiz Allah, muttakilerle beraberdir, işleri ve görevleri en güzel biçimde yapanlarla beraberdir. Kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım. Rahman Rahim Allah’ın adı ile.”

e)Hutbenin Türkçe kısmı okunur. Ayet ve hadisi şerifin açıklaması yapılır.

Birinci hutbeden sonra (ayakta sesli).(Nasihat bölümü tamamlanınca, ardından)

وَقَالَ عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَالسَّلَامْ* اَلتَّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ كَمَنْ لَاذَنْبَ لَهُ* اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الْعَظِيمَ وَ اَتُوبُ إلَيْهِ*

وَ أَسْاَلُ اللَّهَ لِي وَ لَكُمُ التَّوْفِيقَ*

VEKALE ALEYHİSSALATU VESSELAM. ETTAİBU MİNEZZENBİ KEMEN LA ZENBELEH. ESTAĞFİRULLAH ELAZİYM VEETUVBÜ İLEYH. VEESELULLAHİ LİY VELEKÜMÜTTEVFİYK:“Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor ki; ‘Günahından tövbe eden hiç günah işlememiş gibidir.’ Yüce Allah’tan size ve kendime Allah’tan mağfiret ve muvaffakiyet dilerim. Duasını okur.

(Nasihat bölümü tamamlanınca, yukarıda ki duanın yerine bu da okunabilir.)

اَلاَ اِنَّ اَحْسَنَ الْكَلَامِ وَاَبْلَغَ النِّظَامِ كَلَامُ اللَّهِ الْمَلِكِ الْعَزِيزِ الْعَلاَّمِ*

كَمَا قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى فِى الْكَلاَمِ* وَاِذَا قُرِأَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَاَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ*

اَعُوذُ بِاللَّهِ مِـنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيــمِ* بِسْــــمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيـمِ* اِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ اْلاِسْلاَمِ*

صَدَقَ اللَّهُ الْعَظِيمْ*

“ELA İNNE AHSENEL KELAMİ VEEBLEKANNİZAMİ KELAMULLAHİL MELİKİL AZİYZİL ALLAM. KEMA KALELLAHU TEBAREKE VETEALA FİL KELAM. VEİZA KURİEL KUR’ANÜ FESTEMİUV LEHU VEENSİTUV LEALLEKÜM TÜRHAMUVN. EUZÜBİLLAHİMİNEŞŞEYTANİRRACİYM BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİYM. İNNEDDİYNE İNDALLAHİL İSLAM. SADAKALLAHÜLAZİYM.”

“Dikkat ediniz ki; Sözün en güzeli, Nizamın en kapsamlısı, Aziz, Mülk sahibi ve Her şeyi bilen Allah’ın kelamıdır. Yüce Allah-u Teâlâ’nınKur’an’ında buyurduğu gibi: “Kur’an okunduğu zaman, onu dinleyin ve susun, umulur ki merhamet edilirsiniz.” Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla: “Şüphesiz Allah katında din İslam’dır.”

f)Birinci hutbe ile ikinci hutbe arasında oturulur ve (içinden sessiz).

Şu dua okunur:

بَارَكَ اللَّه لَنَا وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ* وَالْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ*

اَلْاَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَاْلاَمْوَاتِ* اِنَّهُ سَمِيعٌ قَرِيبٌ مُجِيبُ الدَّعَوَاتِ*

“BAREKALLAHU LENA VELEKÜM VELİSAİRİL MÜ’MİNİYNE VEL MÜ’MİNAT. VELMÜSLİMİYNEVELMÜSLİMAT. EL AHYAİ MİNHÜM VEL EMVAT. İNNEHU SEMİYUN GARİYBUN MÜCİYBÜDDEAVAT. YA RABBEL ALEMİYN: “Allah’ım bize, ölü ve diri, erkek ve kadın bütün Mü’min ve Müslümanlara, bereketini artır. Şüphesiz sen, duaları işitir kabul edersin.”

İkinci Hutbe:Sonra ayağa kalkar ve ikinci hutbeye başlar. Ayakta ikinci hutbe (sesli okur).

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ حَمْدَ الْكَامِلِينَ وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى رَسُولِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ اَجْمَعِينَ*

تَعْظِيمًا لِنَبِيِّهِ وَتَكْرِيمًا لِصَفِيِّهِ*

فَقَالَ عَزَّ وَجَلَّ مِنْ قَائِلٍ مُخْبِرًا وَآمِرًا* اِنَّ اللَّهَ وَمَلَئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ*

يَا اَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا*

ELHAMDULİLLAHİ HAMDEL KAMİLİYNE VESSALATU VESSELAMU ALA RASULİNA MUHAMMEDİN VE ALA ALİHİ VESAHBİHİ ECMAİYN. TAĞZİYMEN LİNEBİYYİHİ VETEKRİYMEN LİSAFİYYİHİ, FEKALE AZZE VECELLE MİN KAİLİN MUHBİRAN VE AMİRA. İNNALLHE VEMELAİKETEHU YUSALLUVNE ALENNEBİYYİ YA EYYÜHELLEZİYNE AMENUV SALLUV ALEYHİ VESELLİMUV TESLİYMA:

“Kamil anlamda Allah’a hamd ederim. Peygamberimiz Hz. Muhammed’e, âl ve ashabına salat ve selam olsun. Yüce Allah: Şüphesiz Allah ve melekleri Peygamber’e salat ve selam ediyorlar. Ey iman edenler. Siz de ona salat edin, selam edin buyurmuştur.”

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى اِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ اِبْرَاهِيمَ اِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ*

وَ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى اِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ اِبْرَاهِيمَ اِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ*

اَللَّهُمَّ وَارْضَ عَنِ اْلاَرْبَعَةِ الْخُلَفَاءِ* سَيِّدِنَا اَبِى بَكْرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ وَعَلِىٍّ ذَوِى الصِّدْقِ وَالْوَفَاءِ وَبَقِيَّةِ الْعَشَرَةِ

الْمُبَشَّرَةِ وَآلِ بَيْتِ الْمُصْطَفَى وَعَنِ اْلاَنْصَارِ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالتَّابِعِينَ اِلَى يَوْمِ الْجَزَاءِ*

اَللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ اْلاَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَاْلاَمْوَاتِ

بِرَحْمَتِكَ يَا اَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ*

اَللَّهُمَّ انْصُرِ الْإِسْلاَمَ وَ الْمُسْلِمِينَ* اَللَّهُمَّ اَيِّدْ كَلِمَةَ الْحَقِّ وَالدِّينِ*

Ayakta eller dua eder vaziyette hafifçe kıbleye dönerek (sessiz okur).

“ALLAHÜMME SALLİ ALA MUHAMMEDİN VE ALA ALİ MUHAMMEDİN KEMA SALLEYTE ALA İBRAHİYME VEALA ALİ İBRAHİYME İNNEKE HAMİYDÜN MECİYD: VEBARİK ALA MUHAMMEDİN VEALA ALİ MUHAMMEDİN KEMA BAREKTE ALA İBRAHİYME VEALA ALİ İBRAHİYME İNNEKE HAMİYDÜN MECİYD. ALLAHÜMME VERDA ANİL ERBEATİL HULEFAİ, SEYYİDİNA EBİ BEKRİN VE ÖMERA VEOSMANE VE ALİYYİ ZEVİSSIDKİ VELVEFAİ VEBAKİYYETİ AŞERETİL MÜBEŞŞEREH, VEALİ BEYTİL MUSTAFA VEANİL ENSARİ VEL MUHACİRİYNE VETTABİİYNE İLA YEVMİL CEZA. ALLAHÜMMAĞFİR LİLMÜ’MİNİYNE VELMÜ’MİNATİ VELMÜSLİMİYNE VELMÜSLİMATİ, ELAHYAİ MİNHÜM VEL EMVATİ BİRAHMETİKE YA ERHAMERRAHİMİYN. ALLAHÜMMANSURİL İSLAMA VELMÜSLİMİYN. ALLAHÜMME EYYİD KELİMETEL HAKKİ VEDDİYN”:

“Allah’ım! Muhammed'e ve Muhammed'in ev halkına rahmet eyle; şerefini yücelt, İbrahim'e ve İbrahim'in ailesine rahmet ettiğin gibi. Şüphesiz övülmeye lâyık yalnız sensin, şan ve şeref sahibi de sensin.

Allah’ım! Muhammed'e ve Muhammed'in ailesine hayır ve bereket ver, İbrahim'e ve İbrahim'in ailesine verdiğin gibi. Şüphesiz övülmeye lâyık yalnız sensin, şan ve şeref sahibi de sensin.”

“Allah’ım Sadakat ve vefa sahibi olan, 4 halife, efendimiz Ebu Bekir, Ömer, Osman, Ali ve diğer Cennetle müjdelenen 10 kişiden, Hz. Muhammet Mustafa’nın Ehli beytinden, Muhacirler ’den, Ensar’dan ve bunlara tabi olanlardan kıyamet gününe kadar razı ol.Allah’ımMü’min erkek ve kadınları, Müslüman erkek ve kadınları, onların hayatta olanlarını ve ölmüşlerini rahmetinle bağışla. Ey Merhametlilerin en merhametlisi. Selam Peygamberlerin üzerine olsun. Hamd Âlemlerin Rabbi olan Allah’a mahsustur.”

“Allah'ım İslam’a ve Müslümanlara yardım et. Vatanımızı ve milletimizi her türlü tehlikeden koru. Bize dünya ve ahirette iyilik ve güzellikler ihsan eyle. Bizi, Ana-Babamızı ve bütün Mü’minleri bağışla. Şüphesiz Sen işiten ve dualarımızı kabul edensin.”

عِبَادَ اللَّهِ* إِتَّقُوا اللَّهَ وَ اَطِيعُوهُ* اَعُوذُ بِاللَّهِ مِـنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيــمِ* بِسْــــمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيـمِ*

اِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَاْلإِحْسَانِ وَاِيتَاءِ ذِى الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ*

يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ*

Hatip, hutbeyi bu şekilde tamamladıktan sonra minberden iner, namaz kıldırmak üzere mihraba geçer.

(Sesli şekilde Âyet-i Kerime VE meali okunur)

“İBADALLAH. İTTEKULLAHE VE ATİYUH. EUZÜBİLLAHİMİNEŞŞEYTANİRRACİYM BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİYM. İNNALLAHE YE’MURU BİL ADLİ VEL İHSANİ VE İYTAİ ZİL KURBA VEYENHA ANİL FAHŞAİ VELMÜNKERİ VELBAĞYİ, YAİZÜKÜM LEALLEKÜM TEZEKKERUVN”:

“Kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım. Rahman ve Rahim Allah’ın adıyla.Şüphesiz Allah; adaleti, yararlı amelleri en güzel bir şekilde yapmayı ve akrabalara yardım etmeyi emrediyor; her türlü edepsizlik ve çirkinliği, haram ve kötülüğü, azgınlık ve zulmü yasaklıyor. O, düşünüp tutasınız diye size böyle öğüt veriyor.” (Nahl suresi 90)

Hatip, hutbeyi bu şekilde tamamladıktan sonra minberden iner, namaz kıldırmak üzere mihraba geçer.

CUMA Hutbesi namazdan önce, Bayram hutbeleri namazdan sonra okunur.