Çemen otu tek yıllık otsu bir bitkidir ve menşei Akdeniz Bölgesi olarak bilinmektedir.
Çemen otunun yaprak ve tohumlarında farklı oranlarda karbonhidrat, diyet lifi, yağ, protein, su, fitosteroller, kalsiyum, bakır, iyot, demir, magnezyum, manganez, fosfor, potasyum, selenyum, sodyum, çinko, provitamin A, tiamin, riboflavin, niasin, B6 vitamini, C vitamini, folat, E vitamini ve pantotenat gibi besin elementleri bulunmaktadır.
ÇEMEN OTU NERELERDE YETİŞİR?
Çemen otu tek yıllık otsu bir bitkidir ve menşei Akdeniz Bölgesi olarak bilinmektedir.
ÇEMEN OTU'NUN KULLANIM ALANLARI VE SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ NELERDİR?
Çemen otu bitkisinin dünyada baharat, gıda ve kozmetik sektöründe ve geleneksel tıpta yaygın olarak kullanımı bulunmaktadır. Gıda sektöründe hem lezzeti artırmak amacıyla hem de gıdaların raf ömrünü uzatmak amacıyla kullanılır. Özellikle et ürünlerinin işlenmesinde yeri vardır. Çemen otu tohumları ve yaprakları, birçok ülke mutfağında baharat olarak kullanılmaktadır. Bitkinin tohumları ve yaprakları sadece gıda olarak değil, aynı zamanda geleneksel tıpta bir bileşen olarak da kullanılmaktadır. Farmakolojik araştırmalar sonucu bitkinin antidiyabetik, antihiperlipidemik, antiobezite, antikanser, antienflamatuar, antioksidan, antifungal, antibakteriyel, galaktagog, hipoglisemik, hipolipidemik, hipokolesterolemik (kanda kolesterol düzeyinin normalin altına düşmesi), nefrotoksisite (böbrekte toksik kimyasallar ve ilaçların yol açtığı zehirleyici etki) ve hormon dengeleme etkilerinin bulunduğu bildirilmiştir. Bitkideki bu farmakolojik etkiler, içeriğinde bulundurduğu fitomenadionun (pıhtılaşmaya yardımcı olan bir K vitamini türevi), steroid, alkaloid, saponin, polifenol, flavonoid, lipid, karbonhidrat, amino asit ve hidrokarbonlardan kaynaklanmaktadır. Bitki halk arasında böbrek rahatsızlıklarında, iştahsızlıkta (antianoreksiya etkisi), gastrit gibi mide rahatsızlıklarında, kabızlıkta, beriberi hastalığında, ağız ülserlerinde, çıban tedavisinde, bronşitte, tüberkülozda, kronik öksürüklerde ve Parkinson hastalığı tedavisinde kullanılmaktadır. Bitkinin ayrıca hamilelik önleyici, kanser önleyici, parazit önleyici etkilere sahip olduğu da bildirilmiştir. Çemen otu, androjen eksikliği semptomları olan orta yaştaki erkeklerde testosteron seviyelerinin artırılması, kadınlarda menstrüel döngüdeki ağrı, yorgunluk, baş ağrısı, mide bulantısı ve enerji eksikliğinin giderilmesi, polikistik over sendromu tedavisi ve menopoz semptomlarının şiddetinin azaltılması amacıyla da kullanılmaktadır. Ayrıca çemen otu son dönemlerde fonksiyonel gıda, nutrasötik ürün, gıda stabilizatörü ve emülsifiye edici ajan olarak da kullanılmaktadır. Bitkiden Kanada’da süt inekleri için alternatif bir yem bitkisi olarak yararlanılır.
ÇEMEN OTU'NUN MUTFAKTA VE GIDA ENDÜSTRİSİNDE KULLANIMI
Çemen otu yaygın olarak kullanılan bir baharat bitkisidir. Çemen otundan elde edilen un buğday unu ile karıştırılarak bisküvi yapımında kullanılır. Bitkinin tohumları parmesan başta olmak üzere çeşitli peynirleri, salataları tatlandırmak amacıyla kullanılır. Köri sosuna eklenir. Tohumları kavrularak et suyuna ya da çaya eklenebilir. Bitkinin yaprakları salatalara dahil edilir. Pastırma ve sucuk yapımında kullanılmaktadır.
