Dünya tarihinde görülmüş en uzun süreli hanedanlıklardan biri olan Osmanlı, dünya tarihi ve coğrafyasını şekillendirmiş, yetiştirdiği büyük komutan, devlet adamı, sanatçı ve bilim adamlarıyla emsalsiz bir başarıya imza atmıştır.
Osmanlı unutulmadı, unutulması da mümkün değil. Kurdukları imparatorluk, yüz yıldır paramparça olmuş durumda. Nice kitapların sayfalarına hükmeden alfabeleri yasaklandı, muhteşem tuğraları kitabelerden söküldü, bu devleti 600 yıl yöneten hanedan geri dönmemecesine yurt dışına sürüldü. Üstelik arkalarından lanetlenerek.
Bugünkü nesiller atalarının neler yaptığını bilip tanıdıkça kendilerinin neden onlar gibi olamadığını sorgulayacak ve daha iyisini yapmak için elinden gelenin daha fazlasını yapacaktır.
Bir avuç insanın dünya tarihini 600 yıl boyunca şekillendirecek bir cihan devletinin mimarları haline nasıl geldikleri ve bu düzeni dünyanın en zor coğrafyalarından birinde kurup asırlar boyu nasıl devam ettirdikleri her zaman araştırılıp ders çıkarılması gereken bir konu olacaktır.
1. MAHMUD KISA HAYATI
BİRİNCİ MAHMUD KAÇINCI PADİŞAH?
DOĞUM TARİHİ, SALTANATI, ÖLÜMÜ
24. Osmanlı Padişahı
Babası: II. Mustafa
Annesi: Saliha Valide Sultan
Doğumu: İstanbul, 1696
Ölümü: İstanbul, 1754
Saltanatı: 1730-1754
II. Mustafa'nın Saliha Sultan'dan doğan oğlu olup 34 yaşında tahta çıkmıştır (1730). Bir darbe ortamında padişah olan I. Mahmud ilk günlerinde pasif bir görüntü çizer. Ancak Patrona Halil başta olmak üzere Lale Devri'ni son erdiren darbeciler bir saray baskınıyla temizlendikten sonra yönetime ağırlığını koyabilmiş ve öncelikle ciddileşen Iran tehlikesiyle uğraşmıştır. Ancak İran'la kozunu paylaşamaya fırsat kalmadan ufukta Rusya tehlikesi belirmişti. 1736'da Azak ve Kırım'a hücum eden Rusya'ya karşı savaş açıldı. Ertesi yıl Avusturya da savaşa katıldı. Avusturya karşısında başarılı olan Osmanlı Devleti, Pasarofça'da kaybettiği Sırbistan ve Belgrad'ı geri almayı başardı (1738). Barış isteyen Avusturyalılara Ruslar da dahil olunca 1739 Belgrad Barış Antlaşması imzalandı. Bu, 18. yüzyıl ortasında bile Osmanlı Devleti'nin iki büyük devletle başa çıkabildiğini gösteren önemli bir belge olduğu kadar Karlofça'daki kayıpları telafi eden bir antlaşmadır. 1743'de İran'la savaş yeniden başladı. 3 yıl süren savaştan sonuç alınamadı ve Kasr-1 Şirin Antlaşması çerçevesinde İran'la yeni bir antlaşma yapıldı. Vehhabi tehlikesi de I. Mahmud'un zamanında ortaya çıktı. Fransızlarla genişletilmiş bir kapitülasyon antlaşması 1740 yılında imzalandı. Bir Cuma namazından dönüşte atının üzerine yığılarak ölmüştür. Yenicami türbesine, babası II. Mustafa'nın yanına defnedilmiştir. Yumuşak tabiatlı, iyiliksever, danışmaya önem veren, Divan toplantılarına özellikle katılan, iç ve dış olayları takip eden bir padişahtı. En önemli özelliği, kitaba meraklı olmasıdır. Yalnız Ayasofya Kütüphanesi'ne 4 bin cilt yazma kitap vakfetmiştir. Ayrıca cirit, at yarışları ve yüzme sporlarından hoşlandığını biliyoruz. I. Mahmud Osmanlı Devleti'nde ilk madalyayı bastıran padişah olarak tarihe geçmiştir. Hiç çocuğu olmamıştır. Osmanlı'da ilk yenilik hareketleri onun zamanında başlamış ve Fransa'dan Comte de Bonneval (Humbaracı Ahmed Paşa) topçu ocağını ıslah etmekle görevlendirilmiştir.
